Jean Brawerman

December 2020 besliste het College van Burgemeester en Schepenen van de Gemeente Berlare in artikel 2 'akkoord te gaan met het plaatsen van een herdenkingsplaat op naam van Emilie Buyle en Frans Rasschaert, in de Lindestraat in Overmere'. Op hetzelfde moment gaf het College de opdracht aan de dienst cultuur om het bord in eigen beheer uit te voeren in de huisstijl van Berlare.

In Artikel 1 werd ook een principieel akkoord gegeven 'voor het gebruik van de naam Emilie Buyle als straatnaam in de gemeente Overmere, wanneer een gelegenheid zich voordoet'.

Het bord ontworpen door Leen De Greve 'Ter nagedachtenis WOII, Frans Rasschaert en Emilie Buyle, Het verhaal van Jean Brawerman, een ondergedoken kind' werd geplaatst ter hoogte van de voormalige woning van Frans en Emilie, Lindestraat 87 - 'het Eindeke'. Het vertelt gevat het verhaal van het heldhaftig en belangeloos optreden door het koppel wanneer zij van eind 1942 tot de bevrijding in 1944 op gevaar van eigen leven en dat van hun kinderen een Joods jongetje laten onderduiken bij hen thuis.

Frans Rasschaert werd geboren te Overmere, op 20 juli 1894 en overleed er op 30 maart 1974. Bekend als een sterk en vroom mens werd hij ook gewaardeerd als een boeiend verteller. Hij was zijn hele leven landbouwer. Maar de familie herinnert zich Frans vooral als een warm en innemend man.

Op het herdenkingsbord komt ook Jean Brawerman aan het woord over zijn eerste ontmoeting met Frans Rasschaert: 'Een nogal nors uitziende man komt bij ons thuis. Ik moet met hem mee gaan... Hij ziet er dan wel nors uit maar hij is dat niet. Hij is heel vriendelijk tegen mij'.

Frans was gehuwd met Mathilde Emelie Buyle (aangesproken als Emilie). Emilie werd geboren te Overmere op 10 september 1892 en overleed te Lede op 17 februari 1962 na een zware ziekte. In de herinnering van Jean is zij een tweede moeder die hem opvoedt als 'haar jongste'.


"Ik kan mij niet voorstellen dat ik betere mensen kon treffen dan Frans en Emilie. Emilie was als een echte moeder. Die mensen zijn zo goed geweest voor mij als klein manneke. Die mensen staan voor mij boven alles", vertelde Jean naar aanleiding van de plaatsing van de gedenkplaat.

Onmiddellijk betrokken bij de onderduik van Jean Brawerman in het gezin waren natuurlijk ook de kinderen Rasschaert : Emiel en Anna Marie. Op het ogenblik dat Jean in het gezin werd opgenomen was Emiel net 17 en Anna Marie 12 jaar. Ze hebben dit alles zeer bewust mee gemaakt. Zowel Emiel als Anna Marie hielden meer dan drie jaar de lippen op elkaar. Ze droegen het geheim van hun gezin met zich mee. Jean getuigde dat beide kinderen zich tegenover hem als een echte 'grote broer' en 'zus' gedroegen.

Emiel -Miel- werd geboren op 29 november 1924 en overleed in het Gent op 29 december 1987. Hij huwde in 1955 met Hilda Burm. Samen runden ze een succesvol landbouwbedrijf. Hij speelde toneel en hield van een boompje kaarten in familiekring of met vrienden. Het gezin werd gezegend met vier kinderen : Maria (° 1956), Francine (° 1959) An (° 1966), Jan (° 1968) en Geert (° 1970). Al zijn kinderen, kleinkinderen: Gert (+2017), Koen, Nancy, Robbie, Elke, Yannik, Thomas, Fabian, Helena, Stijn, Toon, Jens, Laurens en achterkleinkinderen: Jarne, Bent, Thorben, Lotte, Jonas, Jana, Jorg, Emmelie, Renzo, Angelo, Allessandro, Taziana, Mona wonen in Overmere.

Anna Marie -Anna- werd geboren op 8 januari 1930. Ze huwde in 1955 met haar 'oorlogsbroertje' Jean Brawerman. Ze overleed op 18 mei 2015 in Veurne. Samen met Jean kreeg ze een dochter Christiane (°1957) en een zoon Marc (° 1960). Marc Brawerman is papa van Guillaume. Christiane Brawerman is mama van Sarah en Laurent. Marc woont met zijn gezin in Brussel. Christiane verhuisde naar Frankrijk.

Met dit herinneringsbord, dat ook het logo draagt van de Heemkundige Kring, wordt nu ook in Overmere de herinnering levend gehouden aan het moedige optreden van een gewoon gezin dat daarmee het leven redde van een kind. Het bord werd geplaatst op 12 ferbruari 2021.

Jean Brawerman : "Nu zullen Frans en Emilie blijven voortleven. Daardoor is ook mijn leven gelukt. Zij hebben mijn leven gered door het grote offer dat zij gebracht hebben door hun eigen leven voor mij in de weegschaal te leggen. Ik droom nog dikwijls van hen."

'De herinnering draagt het geheim in zich van de verlossing' (Baal Shem Tov- stichter van het Chassidisme) 

Pepe, va en Jan en Geert

Bron: Tekst en foto's van Filip De Sutter (alle rechten voorbehouden)

Er verscheen ook een artikel in de krant HLN

Verslag in het vrt-nieuws