Kerkhaan van Overmere

19-08-2025

Dat de haan op torens te zien is, is best bijzonder omdat dit dier aanvankelijk een heidens afweersymbool** was."Bij de kerstening heeft het christelijke geloof dit symbool overgenomen. Ze zochten verwijzingen naar de haan in de Bijbel en vonden die ook. Jezus zei tegen Petrus: "Ik zeg je, Petrus, deze nacht zal de haan niet kraaien voordat je driemaal geloochend hebt dat je mij kent." Sindsdien is de haan een symbool van Petrus die de leer van het christelijke geloof tot het einde van zijn dagen is blijven verkondigen.

Wist je dat de haan op de kerktoren niet alleen een mooi versiering is, maar ook een symbolische betekenis heeft?

Hoewel de haan oorspronkelijk een heidens afweersymbool was, werd hij door het christendom overgenomen.

De haan, van oudsher een symbool van waakzaamheid en trouw, siert menig kerktoren. Zijn gekraai kondigt de nieuwe dag aan en verdrijft de duisternis. In de christelijke traditie staat de haan symbool voor de opstanding van Christus.


Dat de haan op torens te zien is, is best bijzonder omdat dit dier aanvankelijk een heidens afweersymbool** was."Bij de kerstening heeft het christelijke geloof dit symbool overgenomen. Ze zochten verwijzingen naar de haan in de Bijbel en vonden die ook. Jezus zei tegen Petrus: "Ik zeg je, Petrus, deze nacht zal de haan niet kraaien voordat je driemaal geloochend hebt dat je mij kent." Sindsdien is de haan een symbool van Petrus die de leer van het christelijke geloof tot het einde van zijn dagen is blijven verkondigen.

De haan symboliseert nu ook een nieuw begin, zowel in de letterlijke zin van de dageraad als in de spirituele zin van een nieuw geloof. Wanneer iemand in God begint te geloven bijvoorbeeld, noemen ze dat eveneens een nieuw begin.

De kern van de verklaring is:

  • De haan was van oorsprong een heidens symbool dat een nieuw begin en het verdrijven van duisternis aankondigde.
  • Bij de kerstening (het verspreiden van het christelijk geloof) werd dit symbool overgenomen.
  • Er werd een christelijke betekenis aan gekoppeld, voornamelijk via de Bijbelse episode waarin Jezus tegen Petrus zegt dat de haan zal kraaien voordat Petrus hem driemaal heeft verloochend (Matteüs 26:34, Marcus 14:30, Lucas 22:34, Johannes 13:38).
  • De haan symboliseert sindsdien Petrus' berouw en zijn uiteindelijke trouw aan het geloof, en staat ook voor waakzaamheid en de aankondiging van een nieuw begin.

De oudste schriftelijke bron waarin een windhaan vermeld wordt, dateert uit 820. Bisschop Rampertus van Brescia liet toen een bronzen haan gieten om op de toren van de kerk San Faustino Maggiore te plaatsen.
De windhaan op de kerktoren draait met de wind mee en geeft zo de windrichting aan. Dit was in het verleden van cruciaal belang voor het inschatten van de weersverwachting.
Deze uitleg helpt te begrijpen waarom je op veel kerktorens een haan als windwijzer ziet.
De haan is dus niet alleen een sierlijk dier, maar ook een nuttig instrument.

Gezegden en spreekwoorden met 'windhaan':

  • "Als een windhaan draaien":
    • Dit betekent dat iemand voortdurend van mening of standpunt verandert, afhankelijk van de situatie of de mensen om hem heen. Het duidt op onstandvastigheid en wispelturigheid. Net zoals een windhaan met alle winden meedraait.
  • "Een windhaan zijn":
    • Dit wordt gezegd van iemand die onbetrouwbaar is, die met alle winden meewaait en voortdurend zijn standpunt wijzigt.
  • "De haan kraait wel, maar het is de hen, die de eieren legt."